Blog | Wat is er mis met een remake? (Sandro Algra)

Vorig jaar kwam de langverwachte nieuwe Robocop-film uit. Nou ja… mijn verwachtingen waren uiterst laag, in mijn ogen was het niets meer dan de zoveelste Hollywood remake van een cultfilm. Toen ik hem zag was ik echter aangenaam verrast. Uiteraard waren de visual effects en actiescènes beter dan die van de originele film. Maar het bevatte ook veel thema’s uit de actualiteit die het verhaal een frisse draai gaven. Daarnaast kregen de personages flink wat opbouw waardoor ze in mijn ogen menselijker overkwamen dan hun tegenhangers in de eerste Robocop. Was de film zo goed als het origineel? Dat kan ik niet zeggen, aangezien ik de klassieker al heel lang niet meer heb gezien. Ik houd echter wel vol dat dit een van de betere remakes is van de afgelopen jaren. De algemene reacties van zowel fans als filmcritici bleken echter minder positief.

Blog | Wat is er mis met een remake? (Sandro Algra)

Een klassieker?

Dat ik de meeste kritiekpunten op de nieuwe Robocop niet met fans deel ligt waarschijnlijk aan het feit dat ik ook niet de liefde voor de originele film deel. Ik was ongeveer tien toen ik die cultklassieker voor het eerst zag, maar zoveel indruk maakte de film niet op mij. De Nederlandse regisseur Paul Verhoeven kende ik toen nog niet, dus vaderlands trots had geen invloed op mijn oordeel. Wat ik zag was een actiefilm over een man in een plastic harnas die het opneemt tegen stop-motion geanimeerde robots en kwaadaardige zakenmannen; dat allemaal in een fictieve maatschappij die in de jaren 80 nog futuristisch leek. Het bloedvergiet was weliswaar heftig maar als tienjarige anno 2000 had ik wel ergere dingen gezien. Ik heb me wel degelijk vermaakt met deze film, maar hij oogde nogal gedateerd om het een tijdloze klassieker te noemen. De vraag waar ik momenteel mee zit is: worden de negatieve reacties richting de nieuwe Robocop nou beïnvloed door nostalgie of zien fans iets in de oude film wat mij volledig ontgaat?

Soms wordt een remake gemaakt om culturele verschillen te overbruggen.

Soms wordt een remake gemaakt om culturele verschillen te overbruggen.

Een vies woord

Probeer dit eens uit: ga naar een online blog over de film Casablanca en vraag welke acteurs men het liefst in een remake zou willen zien. Binnen 24 uur krijg je waarschijnlijk een lawine aan woedende reacties over je heen. Remake is gewoon een vies woord geworden, dat mag je nooit roepen in dezelfde zin als de titel van een geliefde film. Maar wat is nou eigenlijk het probleem van een remake? Een nieuwe film zal het voortbestaan van de vorige versie toch niet in gevaar brengen?

Zwart-wit films, hoe goed ze ook zijn, krijgen vaak niet de waardering die ze verdienen van jongeren. Zouden ze eerder geneigd zijn om een meesterwerk als Casablanca te kijken als ze eerst een nieuwe versie te zien krijgen? Dat hangt grotendeels af van de kwaliteit van de remake. Ongetwijfeld zullen een hoop jongeren meer van de remake dan van het origineel genieten, indien hij goed is gemaakt. Maar stel dat van elke tien jongeren die de nieuwe film zien er misschien één is die vervolgens geïnteresseerd zal raken in het origineel. Zou dat niet reden genoeg zijn om een nieuwe Casablanca te maken?

Casablanca in kleur?

Casablanca in kleur? | Het aanpassen van een al bestaande film is voor mij een veel grotere zonde dan een remake. De verantwoordelijken voor de veranderingen begrijpen nooit helemaal de tijdgeest en context waarin de film is gemaakt.

Een remake van een film is niks anders dan hetzelfde verhaal: opgevoerd door andere mensen, op een andere plaats en op een ander moment. Als je het medium film ziet als een soort taal dan wordt de relevantie van een remake al snel duidelijk. De kracht van een verhaal hangt heel erg af van de manier waarop het wordt verteld. Door verschillen in cultuur en tijd moet een verhaal zo nu en dan worden aangepast zodat de boodschap bewaard kan blijven. Dit is iets wat men altijd al heeft gedaan. Veel jazzartiesten vinden het geen probleem als er honderden covers van hun nummers worden opgenomen. De Bijbel (het meest gelezen boek ter wereld) is niks anders dan een bundel van verhalen die al honderden of duizenden jaren eerder werden verteld. Hoeveel versies van het Robin Hood-verhaal kunnen nog geschreven worden voordat we daarop uitgekeken raken?

Wat uiteraard zwaar meeweegt in de manier waarop het publiek een remake ontvangt is de culturele status die de originele film heeft gekregen. Als een film al een vrijblijvende indruk op je heeft gemaakt is het lastig om hetzelfde verhaal met veranderingen te accepteren. Een remake van een klassieker creëert altijd verwachtingen, je hoopt diep van binnen dat de nieuwe film hetzelfde voor je zal betekenen als het origineel. Aangezien dit zelden het geval is krijgt men al gauw een cynische blik op het idee van een remake: mensen zijn als het ware bang om teleurgesteld te raken. Als een film in onze belevenis al perfect werkt zien we ook niet het belang in van een nieuwe draai aan hetzelfde verhaal, of zoals ze in het Engels zeggen: ‘If it ain’t broke, don’t fix it!’

Psycho remake (1997)

Psycho (1997) is een remake die uiterst trouw probeert te zijn aan de originele film, zo trouw dat zelfs alle camerahoeken zijn nagebootst. Wat is het punt van een remake als het toch al dezelfde film wordt?

Welke originaliteit?

Als je erbij nadenkt is eigenlijk geen enkele moderne film origineel. Van alle kaskrakers die jaarlijks op het witte doek verschijnen is een meerderheid een remake, verfilming, vervolg, spin-off of reboot. En zelfs de films die op het eerste gezicht niet zijn gebaseerd op bestaand materiaal zijn meestal zwaar afhankelijk van bekende Hollywood formules of zelfs clichés. Schrijver Christopher Booker beweert in zijn boek The Seven Basic Plots: Why We Tell Stories zelfs dat er in essentie maar zeven soorten verhalen bestaan. Elk nieuw verhaal is slechts een variatie op een type verhaal dat al sinds de oudheid wordt verteld. Dit geldt zelfs voor films als Christopher Nolans Inception, een film die door veel mensen geprezen wordt als een origineel meesterwerk. Nolan vertelde onlangs dat het plot uit zijn film in principe een moderne her-vertelling is van de mythologie over Theseus en de Minotaurus.

Momenteel zijn er binnen Hollywood weinig regisseurs als Christopher Nolan die met regelmaat ‘tamelijk’ originele ideeën met een hoog budget kunnen verfilmen. Een origineel script is voor de studio’s namelijk een financieel risico. Hoe goed een film ook is, je weet maar nooit of het omarmd zal worden door de massa’s. Dit is anders bij een film die een al bekende titel draagt. Het idee dat Michael Bay een reboot zou produceren van Teenage Mutant Ninja Turtles leidde tot verontwaardiging onder veel fans. Maar zoals verwacht bleek die film een commercieel succes. Het gaat hier immers om een franchise waar het grote publiek al een band mee heeft. Bay gaf in een interview zelfs toe zich geen zorgen te maken over de negatieve reacties van fans: “Mensen die mij haten zullen mijn films toch zien!”.

Superhelden reboots

Superheldenfilms krijgen tegenwoordig om de haverklap een reboot. Het feit dat de personages in de comics al door tientallen interpretaties zijn gegaan zorgt ervoor dat het publiek zich minder snel ergert aan het idee van een nieuwe film.

De Robocop hype

Om de hype rond de originele Robocop volledig te begrijpen moet je eigenlijk het jaar 1987 hebben meegemaakt. Als die film nu uit zou komen zou het nooit hetzelfde effect op mensen hebben. Voor zijn tijd was het bizar, vernieuwend en schokkend. De aparte stijl die onze eigen Paul Verhoeven naar Hollywood bracht was juist wat deze donkere fantasiefilm zo uniek maakte. Oude fans zien meer in die film dan een verhaal over een man in een robotharnas, ze zien een boodschap die betekenis had in de maatschappij waar zij in opgroeiden. De naam ‘Robocop’ roept automatisch sterke gevoelens bij ze op. Als een nieuwe film dezelfde titel gebruikt en hetzelfde verhaal vertelt vanuit een moderne invalshoek, bestaat de kans dat de oude fans hier niets meer voor voelen: ‘Dat is Robocop niet, dat is gewoon een man in een robotharnas!’. En als je de reden achter het maken van een nieuwe Robocop-film niet begrijpt is het ook makkelijk om te roepen: ‘Die Hollywood-studio’s doen het alleen maar voor het geld!’.

Blog | Wat is er mis met een remake? (Sandro Algra) | Waren dat ook remakes?

Er zijn ook geliefde films waarvan je wellicht niet wist dat het remakes waren.

Wat het publiek nogal het meest dwars zit als het woord remake überhaupt gebruikt wordt is de mentaliteit van Hollywood om zo schaamteloos opbrengsten en naamsbekendheid boven kwaliteit en vernieuwing te plaatsen. Gezien hoe erg mensen momenteel snakken naar originele films is het denk ik slechts een kwestie van tijd voordat de huidige ‘remake-explosie’ van Hollywood overwaait. Uiteraard zullen we altijd variaties blijven zien op de verhalen die we al kennen. Maar als wij onze mening laten horen zal er vanzelf weer een tijd komen waarin filmmakers bestaand materiaal verfilmen als ze daar potentie in zien, niet omdat de studio’s dat van hen verwachten.

Sandro Algra 

Bekijk ook onze video over de aankomende remake van Scarface