Recensie | The Hunger Games: Mockingjay – Part 2 (Sandro Algra)

Niet twee maar drie jaar hebben we moeten wachten op de conclusie van de Hunger Games franchise. In mijn recensie van de vorige film schreef ik nog over een bepaalde ergernis die ik met veel filmgangers deel: bij verfilmingen van populaire boekenreeksen heeft Hollywood de laatste jaren de neiging om individuele boeken op te splitsen in meerdere films (en waarom zouden ze dat nou doen? $$$). Dit zorgde ervoor dat The Hunger Games: Mockingjay – Part 1 als een incompleet verhaal zonder bevredigende conclusie aanvoelde: de beruchte Hongerspelen kwamen er niet eens in voor! Maar vergis je niet, ik heb wel degelijk van die film genoten. Dat lag deels aan het ijzersterke acteerwerk maar vooral aan de verfrissende invalshoek van het verhaal. De meeste blockbusters zijn zeer luidruchtige films die heel zwaar leunen op actie. Die film draaide in tegenstelling om een propaganda oorlog, een thema dat juist met de huidige internationale conflicten wel wat meer aandacht van de filmindustrie verdient. The Hunger Games: Mockingjay – Part 2 belooft ons de climax waar we zo lang op hebben gewacht: een epische veldslag met genetisch gemanipuleerde dieren en futuristische jachtvliegtuigen (maar waar onze helden nog steeds met speren en pijlen in meevechten?). Dat is althans wat de trailers ons willen doen geloven…

Titel: The Hunger Games: Mockingjay – Part 2
Regisseur: Francis Lawrence
Scenario: Peter Craig, Danny Strong, Suzanne Collins (boek)
Cast: Jennifer Lawrence, Josh Hutcherson, Liam Hemsworth, Woody Harrelson, Donald Sutherland, Philip Seymour Hoffman, Julianne Moore
Speelduur: 137 minuten
Genre: Actie, Fantasie, Sci-Fi
Release: vanaf 19 november 2015 in de bioscoop

Waar is Peeta? Daar is Peeta!

Het is een overwinning voor het verzet! De gijzelaars van president Snow (Donald Sutherland) zijn bevrijd. Katniss (Jennifer Lawrence) was opgelucht om haar geliefde Peeta (Josh Hutcherson) weer terug te zien. De jongeman bleek echter totaal verward door alle martelpraktijken. Hij probeerde Katniss zelfs te vermoorden, een aanslag die ze op het nippertje overleefde. Rebellenleider Coin (Julianne Moore) heeft belangrijkere zaken aan haar hoofd. Nu ze alle districten rondom het Kapitool aan haar kant heeft staan is de tijd rijp om de tirannie van Snow te verdrijven. Katniss, het gezicht van de revolutie, krijgt de opdracht om het einde in alle rust af te wachten. Maar als er iets is wat Coin niet van Katniss heeft geleerd dan is het dat deze heethoofd zich niet laat temmen. Ze is het zat om een pion te spelen in de oorlog, voor wie dan ook. In het geheim vertrekt ze naar de frontlinie in de hoop dat ze Snow persoonlijk kan omleggen.

Coin vraagt zich af of Katniss niet een gevaar begint te worden voor de revolutie. Haar terugroepen is geen optie, dus bedenkt ze maar een plan om haar op het slagveld te controleren. Ze wordt in een ploeg ingedeeld met de missie om achter het front propagandamateriaal te schieten. Een speciaal teamlid wordt aangewezen om haar in de gaten te houden: de nog altijd instabiele Peeta. De rol die hij moet vervullen in de missie is een van de meerdere bizarre onderdelen van het plot dat nooit goed wordt uitgelegd. In een moment van wanhoop zou hij zomaar zijn bondgenoten kunnen aanvallen, wat keer op keer het geval blijkt. Volgens Katniss is het duidelijk dat Coin haar stiekem dood wil hebben, maar juist Peeta’s onvoorspelbaar gedrag zou dat plan alles behalve waterdicht maken. Het is ook maar de vraag waarom de andere teamleden hem niet uit voorzorg doodschieten (zelfs niet wanneer hij daar zelf om smeekt!).

Nog steeds geen Honger Spelen?

Als je naar de film toegaat in de hoop een uitgebreide veldslag of nieuwe Hongerspelen te zien moet ik je alvast teleurstellen. De helden worden in hun tocht gehinderd door boobytraps, zoals je ze voorheen ook in de spelen zag. Dat is echter de enige reden van de film om ‘Hunger Games’ nog in de titel te hebben. Net wanneer je denkt het punt te hebben bereikt waar de hele filmreeks naartoe heeft gewerkt wordt je verrast met een plotwending die door sommige kijkers als een anticlimax zou aanvoelen. Maar direct daarna krijg je wel een tweede climax: het moment waarin je niet meer weet wie de vrienden en vijanden zijn van Katniss. Ik zat op het puntje van mijn stoel, en om heel eerlijk te zijn had ik toen geen idee hoe de film zou aflopen. Eenmaal wanneer dat voorbij is krijg je nog de onvermijdelijke epiloog voorgeschoteld. Ze konden het natuurlijk niet maken om dit verhaal geen fatsoenlijke afsluiting te geven na vier complete films. Maar als je net al twee aparte spanningsbogen hebt beleefd heb je het op dit punt ook wel gezien. Mensen die The Lord of the Rings: The Return of the King (2003) tot het einde hebben uitgezeten zullen waarschijnlijk wel begrijpen wat ik hiermee bedoel.

Manipulatie en bedrog: dat zijn twee van de belangrijkste thema’s van dit verhaal. Als je daar rekening mee houdt is het eigenlijk wel passend dat deze laatste film geen conventionele finale heeft. Wat het plot zo intrigerend maakt is dat de twee partijen in de oorlog alles behalve zwart-wit worden neergezet. Bij de kijker groeit net als bij Katniss langzamerhand het besef dat de kant waar ze moet staan slechts een keuze tussen twee kwaden is.

Tot het einde vroeg ik me af aan welke kant Plutarch Heavensbee (Phillip Seymour Hoffman) staat. Hoffmans allerlaatste filmrol is klein, maar wel van groot belang voor het verhaal. Hij is de militaire strateeg van de rebellen die de touwtjes in handen lijkt te hebben. Is hij een trouwe volgeling van Coin, wenst hij het beste voor Katniss of ziet hij oorlog maar als een schaakspel? Het gebrek aan een duidelijke motivatie maakt dit personage des te interessanter. Toch had ik het gevoel dat we een cruciale scene missen waarin we nog het een en ander over hem leren. Hoffman overleed enkele weken voordat zijn opnames afgerond konden worden. Geruchten circuleerden dat dit probleem opgelost zou worden door een digitale Plutarch in bepaalde scenes te stoppen. Maar natuurlijk zou je de echte Phillip Seymour Hoffman nooit door CGI kunnen vervangen. De scenes werden uiteindelijk aangepast zodat ze zonder hem geschoten konden worden. Misschien moet ik toch maar de boeken lezen als ik dit personage beter wil leren kennen.

Help, ik zie niks!

The Hunger Games: Mockingjay – Part 1 was het eerste deel in deze franchise dat een wereldwijde 3D-uitgave kreeg. In Nederland zul je deze laatste film ook voornamelijk in hetzelfde format te zien krijgen. Veel bioscoopbezoekers klagen tegenwoordig dat er te weinig mogelijkheden zijn om een fatsoenlijke blockbuster in 2D te zien. Een aantal maanden terug hoorde ik zelfs over een petitie om 3D uit de Nederlandse bioscopen te bannen. Bij deze discussie haal ik mijn schouders op, principieel heb ik niks tegen 3D. Er zijn een aantal films die dit effect geweldig weten te benutten, maar in 90% van de gevallen vind ik dat het weinig tot niets wegneemt of toevoegt aan de filmervaring. Na een paar minuten wen ik wel aan het dragen van een brilletje en vergeet ik meestal dat ik überhaupt een 3D-film aan het kijken ben.

Als iemand die zelden last heeft van 3D-films moet ik zeggen dat ik het uitzitten van deze film visueel behoorlijk storend vond. Tijdens de dialogen kwam ik geen problemen tegen, maar de actiescènes waren echt een ramp om aan te zien. Er waren veel close-ups waarin ik dubbel begon te zien en voortdurend mijn bril moest rechtzetten. Ik zag soms niet eens goed welke personages doodgingen! Het is vreemd dat ik me niet kan herinneren of Mockingjay Part 1 ook dit probleem had, maar wellicht komt dat vanwege het feit dat die film zo weinig actie bevatte. Volgens sommige kijkers die dezelfde ervaringen hadden met het beeld is dit enkel een probleem met de standaard 3D-versie. In Imax 3D ziet hij er veel beter uit… schijnt. Let dus goed op naar welke versie je gaat!

Een beetje geduld graag

Als je alle delen van de Hunger Games filmreeks op een rijtje zet zie je een duidelijk patroon. De eerste twee films bestaan allebei uit twee delen: een lange opbouw met veel karakterontwikkeling en het gedeelte met de Hongerspelen. De derde film is er puur voor de opbouw en de vierde voornamelijk voor de climax. De ene kijker kan vooral van de derde film genieten vanwege zijn stille momenten terwijl de ander toch de voorkeur aan dit vierde deel geeft: hierin gebeuren immers de meeste dingen. Het komt er nog altijd op neer dat men het derde boek nooit in twee stukken had moeten verdelen. Mockingjay had met een beetje meer tempo en een betere structuur zeker het beste deel van de reeks kunnen worden. Wat ik zou willen zien is een speciale cut waarbij deze twee films van ruim twee uur worden samengevoegd tot een hele goede film van 3 uur. Haast iedereen die een beetje kan monteren maakt tegenwoordig zijn eigen zogenoemde ‘fan edits’. Het is triest dat zoveel kijkers tegenwoordig van amateur filmmakers afhankelijk moeten zijn om de blockbusters te mogen zien waar ze op hadden gehoopt.

The Hunger Games: Mockingjay – Part 2 is net als zijn voorganger erg zuinig geweest op de inhoud. Desondanks is dit laatste (halve) hoofdstuk van het verhaal zeker wel het kijken waard. Verstopt tussen een aantal minder relevante scènes zitten zeer spannende momenten. Om de mooiste momenten te kunnen waarderen moet je vooral een beetje geduld hebben. In deze ‘quick cut era’ waarin we leven vind ik het wel prima dat er ook bescheiden blockbusters bestaan die niet volledig afhankelijk zijn van spektakel.

★★★1/2☆

Sandro Algra