Recensie | Man of Steel (Glenn Abbink)

Man of Steel is de nieuwste film van Warner Bros. welke zich afspeelt in het DC universum. Na The Dark Knight trilogie van Christopher Nolan, probeert de studio nu ook Superman een make-over te geven. Lees hier de recensie van Glenn Abbink.

Marvel (Iron Man, The Incredible Hulk, Thor, Captain America: The First Avenger en The Avengers) scoort de afgelopen jaren de ene hit na de andere. Voor DC Comics en Warner Bros. is dat helaas niet het geval. Op de The Dark Knight Trilogie van Christopher Nolan na wist geen enkele superheld van DC te overtuigen in de bioscopen. Is Zack Snyder’s Man of Steel wel een hoogvlieger?

Titel: Man of Steel
Regisseur: Zack Snyder
Scriptschrijver: David S. Goyer
Hoofdrollen: Henry Cavill, Amy Adams, Laurence Fishburne, Diane Lane, Kevin Costner, Michael Shannon, Russel Crowe, Ayelet Zurer
Genre: Actie/Comic
Speelduur: 143 min
Release: 20 juni 2013

It’s a Bird…It’s a Plane…It’s Superman!! Wie kent hem niet? De vliegende man van staal in een blauw pak, rode onderbroek en cape. Voor diegene die Superman nog niet kennen, even ‘vliegensvlug’ het verhaal. Kal-El wordt geboren op de planeet Krypton en wordt op jonge leeftijd door zijn biologische ouders naar de aarde gestuurd. Dit gebeurt nadat er een conflict is ontstaan tussen zijn vader (Russel Crowe) en Generaal Zod (Michael Shannon). Op de aarde wordt Kal-El geadopteerd door Jonathan (Kevin Costner) en Martha Kent (Diane Lane) en neemt daarbij een nieuwe naam aan, Clark Kent (Henry Cavill). Naarmate Clark ouder wordt, komt hij tot de ontdekking dat hij superkrachten heeft. Wanneer de aarde vervolgens bedreigd wordt door Zod, besluit Clark om zijn superkrachten te gebruiken om de aarde te beschermen. Om zichzelf en zijn omgeving te beschermen doet hij dit onder een nieuwe identiteit genaamd Superman.

Superman is een comic book superheld van DC Comics en is bekend van verschillende films (Superman (1978), Superman II (1980), Superman III (1983) en Superman IV: The Quest for Peace (1987)) en televisieseries (Louis & Clark, Smallville). In de vroege films droeg Christopher Reeve de rode cape, maar vervolgens duurde het 15 jaar voordat Brandon Routh leerde vliegen voor een vijfde film, Superman Returns (2006). Deze film werd geregisseerd door Bryan Singer, maar bleek een teleurstelling. Hierna is Warner Bros. tijdelijk gestopt met de franchise. Tot nu…met de reboot Man of Steel, geregisseerd door Zack Snyder (300, Watchmen) en geproduceerd door Christopher Nolan.

In de post-9/11 wereld hebben alle filmhelden angst, posttraumatische stress of innerlijke conflicten. De helden kijken vaak gepeinsd, gepijnigd en leven in een duistere en gevaarlijke wereld. Het is gedaan met de ‘echte’ helden en grappen en grollen. Iedere filmhelden wordt opnieuw in de verf gezet, en wij als kijker krijgen een nieuwe visie op de mythologie en oorsprong. Zo heeft Snyder er voor gekozen om de ‘S’ niet te laten staan voor Superman, maar is het een logo van zijn ouders op Krypton, hetgeen staat voor hoop. Daarnaast wordt de identiteit van Superman al vrij vroeg in de film bekend gemaakt aan de wereld. Tevens heeft het pak van Superman een make-over gekregen en hoeft hij dit keer niet in zijn onderbroek de wereld te redden. Nee, in deze versie hebben de makers de nadruk gelegd op ‘man’ in plaats van op ‘super’.

Man of Steel

De vergelijking met Batman is hier snel gemaakt. Nolan regisseerde The Dark Knight Trilogie en treed hier op als producent en bedenker van de film. Daarnaast komen beide helden uit de stal van DC Comics. Waar Nolan echter een eigen wereld wist te creëren voor de Zwarte Ridder, lukt dat Snyder voor de Man van Staal iets minder. Man of Steel is eigenlijk twee films in één. Enerzijds is er het oorsprongsverhaal van Kal-El/ Clark Kent. Na een proloog op Krypton van om en nabij een half uur, waarin de ouders van Kal-El hem naar de aarde sturen, is er een hard cut en ontstaat er een moment van in medias res (midden in het narratief). Clark is inmiddels volwassen en leidt zijn leven bij zijn pleegouders. Om de ontbrekende informatie te vertellen wordt er gebruik gemaakt van een flashback-structuur. Dit geeft de makers de ruimte om de beginjaren van Clark te laten zien en zijn worstelingen met zijn krachten. Deze mozaïekvertelling is niet ingewikkeld en tevens geen storende factor, maar juist betekenisvol. Dit gedeelte van de film is vooral drama en vormt de kern van de film.

Anderzijds is er het over-the-top actiespektakel zoals de kijker mag verwachten bij een superhelden film. Wanneer Generaal Zod op aarde landt in achtervolging van Kent neemt Snyder geen blad voor de mond en trekt hij alle stoppen uit de kast. Snyder liet met 300 en Watchmen zien dat hij beschikt over een eigen visuele stijl. In deze film is het echter allemaal wat minder ‘cartoony’ en wat traditioneler. De lightflares, vlieg- en swoopingshots, out of focus shots e.d. vliegen je om de oren. Dit gaat gepaard met een grote hoeveelheid special effects. Deze zien er fantastisch uit, maar de film bevat meer van deze shots dan alle The Lord of the Rings films bij elkaar! Vele shots staan ook in dienst van het 3D bejag. Shots worden speciaal ontworpen om maximaal 3D effect te creëren, terwijl dit niet noodzakelijker wijze bijdraagt aan de cinematografie. Daarnaast heeft deze technologie in Man of Steel weinig toegevoegde waarde. Naast de inmiddels bekende diepte wat gecreëerd wordt door het 3D, zijn er geen shots of scènes die er dermate meer van profiteren.

Het ensemble van Man of Steel laat zich van hun beste kant zien. De ploeg wordt geleid door Henry Cavill, wie het voorkomen en charisma heeft van Clark Kent/Superman. Hij acteert niet slecht, maar zijn Kent is wat flauwtjes. Cavill krijgt niet echt de kans om de leading man te spelen en wordt vaak overschaduwd door andere spelers rondom hem (Kevin Costner, Diana Lane e.a.). Dit is niet perse de schuld van Cavill, maar eerder de fout van de scriptschrijvers en de keuzes die zij hebben gemaakt. Lois Lane, een verslaggeefster bij de Daily Planet, wordt gespeeld door Amy Adams. Door een slimme keuze van Snyder om aan het begin al duidelijk te maken wat de identiteit van Superman is kon hij zich meer richten op de chemie tussen Clark en Lois. Op wat flirtmomenten na is er echter weinig chemie of screen time tussen beide hoofdrolspelers.

Man of Steel

Hans Zimmer is aangetrokken om de film van muziek te voorzien. Hij doet hier wat hij het beste doet; “The best of Hans Zimmer”. Weinig componisten stelen zoveel van hun eigen werk als bovengenoemde. Tijdens de film kwamen er muzikale frases voorbij van o.a. Gladiator, Inception en de Batman films. Dat is op zich niet het grootste probleem, maar de muziek is vooral eentonig en er zijn weinig herkenbare thema’s of muzikale ontwikkelingen.

Het probleem wat ik altijd heb met Superman is, hoe creëer je spanning wanneer het hoofdpersonage onverslaanbaar is. Superman kan vliegen, door materialen kijken, hittestralen afvuren uit zijn ogen, bovenmenselijk sterke zintuigen, kogels weerkaatsen, klappen en vallen weerstaan. Kryptoniet hoor ik u zeggen? Maar waar vind je kryptoniet als je het nodig hebt? De derde akte wordt daardoor repetitief en uitgerekt, helemaal bij de gedachte dat de titelheld onverslaanbaar is. Het enigste wat nog door mijn hoofd ging was: Op welke manier/hoe snel zal de vijand aan zijn einde komen, en wie moet in hemelsnaam al die verwoesting gaan betalen? De laatste akte leunt teveel op effecten en actie, maar deze zijn vaak te bombastisch en een totaal rommeltje. Hierdoor verliest het de karakterontwikkeling uit het oog, waar twee derde van de film aandacht aan is besteed.

Man of steel is een stoutmoedige belofte, een visuele, thematische en stilistische mash up van Twister, Independence Day, The Matrix, Alien, X-Men, War of the Worlds en The Dark Knight Trilogie. Veel thema’s komen aan bod, maar worden niet verder uitgewerkt, dat terwijl de film een vrij lange speelduur heeft (helemaal gezien dit enkel een proloog is). Dat gezegd hebbende is Man of Steel een vermakelijke superhelden film. Is het de beste superheldenfilm ooit? Nee. Maar het is zeker ook niet de slechtste. Hoewel Man of Steel nog niet in de Nederlandse bioscopen te zien is, heeft de Superman-reboot van Snyder wereldwijd al bijna $200 miljoen opgebracht. Er komen ook al berichten naar buiten dat Warner Bros. is begonnen met het voorbereiden van een sequel. Man of Steel zou hiermee wellicht het begin kunnen zijn van een equivalent op Marvel’s The Avengers in de vorm van de Justice League franchise. De superhelden film heeft inmiddels zijn nieuwe vorm gevonden en is momenteel een immens populair genre. Toch geeft het me ergens een nostalgisch verlangen naar de superhelden die nog gewoon ‘super’ mogen zijn. Hebben we alleen nog maar helden nodig die zelf gemarteld en gebroken zijn?

★★★☆☆

That’s all for now,

Glenn Abbink