Recensie | Hereditary (Sandro Algra)

‘De engste film van het jaar’? Dat is een flinke claim. Hetzelfde hoorde ik in voorgaande jaren al over The Conjuring (2013) en It (2017), en als je mijn recensies van die films leest zul je ook merken dat ze mij maar weinig deden. Ik zou mezelf ook niet een horror fan noemen. Een van mijn grootste problemen met dit genre is dat hier vaak de meest manipulatieve films uit voort komen. Zo is haast elke horrorfilm wel doorspekt met bekende gimmicks als jump scares of excessief geweld. Dit zijn trucjes die niet per definitie een goede film maken maar eerder een bepaalde schrikreactie bij het publiek op horen te wekken. De recente film A Quiet Place was daartegen wel een aangename verassing, omdat de filmmakers daar voor een subtielere aanpak gingen. Maar daarom was die film ook niet zozeer eng als meer spannend. Hereditary is naar verluid zó eng dat in Amerikaanse vertoningen leden uit het publiek gillend de zaal uitrenden. Daarom kon men bij de Nederlandse première een speciaal noodnummer bellen voor emotionele steun van het personeel. Voor de zekerheid liet ik toch maar mijn telefoon aan staan.

Titel: Hereditary
Regisseur: Ari Aster
Scenario: Ari Aster
Cast: Toni Collette, Milly Shapiro, Gabriel Byrne, Alex Wolff
Speelduur: 127 minuten
Genre: Horror / Drama / Thriller
Release: 14 juni 2018

Een rouwproces

Aan de rand van het bos staat een huisje. Moeder Annie (Toni Collette) zit de hele dag opgesloten in haar atelier terwijl ze miniatuur huisjes maakt met merkwaardig realistische details. En terwijl vader (Gabriel Byrne) stilletjes de krant leest en zoon Peter (Alex Wolff) een normaal tienerleven probeert te leiden is Charlie (Milly Shapiro), de 13-jarige dochter, bezig met haar macabere hobby: speelgoed bouwen van afval en resten van dode dieren. Kortom: het is een typische disfunctionele familie!

Ik kan eigenlijk niet veel meer over het verhaal vertellen zonder teveel te verklappen. Hereditary gaat uiteindelijk over het verlies van een familielid, en hoe dat een groot gat kan achterlaten in een gezin. Elk personage probeert op zijn eigen manier dit sterfgeval te verwerken. Op den duur worden ook steeds meer de littekens in de onderlinge relaties zichtbaar. Zo bouwt de eerste helft van de film een ongemakkelijke en kille sensatie op. Op dit punt hebben we ook amper te maken met bovennatuurlijke verschijnselen. Het is een briljante zet van de filmmakers om het schrikfactor in de eerste helft zo minimaal mogelijk te houden. We weten dat in het echt veel spookverschijningen te verklaren zijn als waanbeelden die men ervaart tijdens het rouwproces. Als je zelf een dierbare bent kwijtgeraakt zal je mogelijk dat gevoel wel herkennen dat je midden in de nacht iets vanuit een ooghoek ziet bewegen, en dan snel het licht aandoet om er zeker van te zijn dat je niet je overleden oma hebt gezien.

Recensie Hereditary (Sandro Algra) 4

Een fan van klassieke horror hoeft gelukkig ook niet teleurgesteld naar huis te gaan, want daar is de tweede helft voor. Het spreekt voor zich dat je in een horrorfilm uiteindelijk ook échte spoken gaat zien. Maar juist omdat de eerste helft zo duidelijk de toon heeft bepaald is de rest van de film extra effectief. De spanningen binnen de familie, en ook de kennis dat één van hen een slaapwandelaar is, zorgen ervoor dat zelfs wanneer de bovennatuurlijke verschijnselen zich voordoen je niet zeker weet wie uit de familie je moet vertrouwen. De film was ook niet half zo effectief geweest zonder het uitstekende camerawerk en geluid design. Charlie’s klakkende tong begint als een irritante tik van dit personage, maar al snel wordt dit onderdeel van het achtergrondgeluid. Het zijn deze kleine details die je eerst een gevoel van ongemak bezorgen, maar vervolgens uitvergroot worden en je een aantal keren flink verassen.

De laatste akte is in elke bovennatuurlijke horrorfilm het punt waar ik mijn vingers gekruist houd. Je publiek bang maken met een onverklaarbare mysterie is iets wat de meeste bekwame filmmakers beheersen. Maar zelfs bij zeer effectieve horror en thrillers als 10 Cloverfield Lane (2016) merk je maar al te vaak dat men worstelt op het punt dat de clou van de film weggegeven wordt, wat voor een einde zorgt dat niet natuurlijk uit de film voortvloeit. Ik moet zeggend dat ik ook geen groot fan was van hoe de bovennatuurlijke verschijnselen in deze film verklaard werden, maar gelukkig werd hier ook niet teveel aandacht aan besteed. Ik kan in ieder geval niet zeggen dat ik het einde van de film aan zag komen. Punten voor originaliteit dus!

Recensie Hereditary (Sandro Algra) 4

Een zeer complete horrorfilm

Bij een film die nu al bestempeld wordt als de nieuwe The Exorcist (1973) of Rosemary’s Baby (1968) is het meest opmerkelijke hieraan dat dit een regiedebuut is. De 30-jarige Ari Aster is een filmmaker waarvan ik nog maar weinig informatie heb kunnen vinden, maar ik verwacht de komende jaren nog veel meer van hem te horen. Ook elke acteur is perfect gecast, en dan met name de jonge Milly Shapiro als Charlie. Niet voor niets is zij op alle posters te zien.

Welk gedeelte van de film je leuker vindt hangt af van waar je naar op zoek bent. De eerste helft bezorgde me geregeld rillingen en had zelfs een moment waar ik met open mond naar het scherm zat te staren, en dit is iets wat mij zo goed als nooit overkomt bij een film. De tweede helft bevat meer de herkenbare horror tropes. En zelfs wanneer Hereditary absurdistisch werd kon ik niet zeggen dat de kwaliteit achteruit ging, het voelt daardoor juist aan als een meer complete horrorfilm. Het ene moment keek ik naar een tenenkrommende familieruzie en vervolgens lag ik dubbel van het lachen. Wat mij betreft heeft Hereditary de titel van ‘engste film van het jaar’ meer dan verdiend.

★★★★☆

Sandro Algra

Recensie Hereditary | Sandro op de première

Sandro op de première van Hereditary