Recensie | Ben-Hur (Erik Jansen)

De bekendste verfilming van het epische Ben-Hur uit 1959 won destijds maar liefs 11 Academy Awards. De film werd geregisseerd door William Wyler en had niemand minder in de hoofdrol dan Charlton Heston (Planet of the Apes, The Ten Commandments). De cijfers liegen er niet om. Ruim 10.000 verschillende kostuums, een groot budget in die tijd van 15 miljoen dollar en een run time van ruim drieënhalf uur. Nu heeft Hollywood besloten een nieuwe versie uit te brengen in de bioscoop. Met een budget van ruim 100 miljoen dollar, de nieuwste CGI technieken, GoPro shots en in 3D. Daar zat iedereen natuurlijk op te wachten…

Titel: Ben-Hur
Regisseur:
Timur Bekmambetov
Cast: Jack Huston, Toby Kebbell, Morgan Freeman, Rodrigo Santoro, Nazanin Boniadi, Ayelet Zurer, Sofia Black D’Elia, Marwan Kenzari
Scenario: Lew Wallace, Keith R. Clarke, John Ridley
Speelduur: 125 minuten
Genre: 
Drama History
Te zien: 25 augustus in de bioscoop

De 1959 versie had ik vroeger gezien, maar ter voorbereiding van de 2016 versie vond ik het de moeite waard om het stof van de Classic Collection DVD af te blazen en drieënhalf uur te genieten van één van de beste jaren ’50 films. De modellen die gebruikt zijn en de geschilderde landschapsachtergronden zijn wellicht gedateerd, maar de film laat duidelijk zien dat de 15 miljoen dollar ontzettend goed gespendeerd zijn. Dan hebben we het nog niet gehad over het acteerwerk en de verhaalvertelling die ontzettend rijk is. En dan op naar de bioscoop voor Timur Bekmambetov’s nieuwe versie met o.a. Jack Huston in de rol van Judah Ben-Hur en Toby Kebbell als Messala Severus.

2030323_79272_Still_16_s-high

Judah is de zoon van een rijke familie in Judea en leeft samen met zijn moeder, zus Tirzah, een aantal bedienden waaronder Esther waarop Judah verliefd is en de geadopteerde Messala Severus. Messala gelooft in de goden van de Romeinen en besluit op een dag het Romeinse leger te dienen. Als groot strijder komt hij op een dag terug. Judea is inmiddels een door de Romeinen verovert land. Wanneer Messala eist van Judah de tegenstanders van de Romeinen te verraden, weigert Judah daarin zijn medewerking. Wat Messala niet weet, is dat het huis van Hur één van de gewonde opstandelingen helpt. Wanneer er echter een parade van de Romeinen in de stad is, probeert de gewonde opstandeling een aanslag te plegen op de Romeinse gouverneur. De familie Hur wordt verantwoordelijk gehouden, ondanks dat Messala weet dat zij nooit kwaad bedoelden. Messala maakt de keuze zijn jeugdvriend te verraden door hem niet te steunen.

Om zijn familie te beschermen geeft Judah echter toe dat hij de aanslag heeft gepleegd. Messala stuurt hem naar de galeien waar hij vijf jaar lang als slaaf een groot Romeins oorlogsschip moet roeien. Tijdens een grote slag, komt het schip tot zinken en Judah weet van de verdrinkingsdood te ontsnappen. Aan land wordt Judah opgenomen door Sheik Ilderim (Morgan Freeman), die hem leert dat Messala meedoet aan wagenrennen met paarden. Om wraak te kunnen nemen op Messala, besluit Judah deel te nemen aan de race die in het circus in zijn oude stad wordt gehouden. Op de achtergrond van het verhaal speelt ook de kruisiging van Jezus Christus (gespeeld door Rodrigo Santoro).

2030323_79278_Still_19_s-high

Het is vrijwel zeker dat Ben-Hur 2016 geen sporen zal achter laten in de geschiedenis, geen Oscars zal winnen en zelfs nu al in Amerika als ontzettende grote flop wordt beschouwd. In het eerste weekend heeft de film slechts 22 miljoen opgebracht. Is het dan echt zo’n slechte film? Kort gezegd: Ja. De acteurs geven matig acteerwerk en het kan de charme van de versie uit 1959 simpelweg niet overtreffen. Bij lange na niet. En in tegenstelling tot de oude versie, is deze versie ondanks dat het camerawerk zogenaamd vernieuwend moet zijn ontzettend saai. De bootscene ziet er oké uit en het wagenrennen ook wel, maar daarvoor hoefde er echt geen nieuwe versie gemaakt te worden. Wanneer je ook het wagenrennen van de twee films naast elkaar zou zetten, is de versie uit 1959 gewoonweg superieur. Er is vermoedelijk zelfs een stuntman overleden. Niet dat dit de film beter maakt natuurlijk, maar het moet ontzettend moeilijk zijn geweest om die scene destijds te filmen.

Het camerawerk laat in de 2016 versie ook de wensen over. Het ziet er allemaal vrij goedkoop uit. Er werd ook veel shackycam gebruikt, waarbij ik mij soms afvroeg of de cameraman dacht zelf deel te nemen aan de battle scenes en de Romeinen met zijn camera probeerde weg te slaan. Tijdens het wagenrennen worden er GoPro-achtige technieken gebruikt en alhoewel dat de trend van vandaag kennelijk is en het er spectaculair uit ziet, geef ik de voorkeur aan de oude DVD van de film. Lang is de nieuwe bioscoopfilm gelukkig niet met een run time van ruim twee uur. Wel heb ik vaak op mijn horloge gekeken.

BenHur1

Jack Huston begon op een gegeven moment met een Christian Bale-Batman stem te praten. Waarschijnlijk was dat omdat hij dacht dat te moeten doen omdat Morgan Freeman in de film zat. Hij verving de Arabische Sjeik voor een Afrikaanse paardentemmer. Niks mis mee natuurlijk, maar die dreadlocks zagen er lachwekkend slecht uit. Ook is er een heel belangrijk stuk uit het originele verhaal gehaald. Tijdens Judah’s tijd in de galeien, leert hij namelijk de consul Arrius kennen. Ondanks dat het een meedogenloze man is, redt Judah hem van de verdrinking en wordt Judah als zijn zoon geadopteerd. Nadat hij in Rome diverse keren de wagenrenwedstrijden wint, keert hij terug naar Judea en dat maakt zijn terugkeer en zijn wederzien met Messala veel interessanter. Dat stuk is er nu uit en eigenlijk is dat meer gedaan om zo snel mogelijk naar de wagenrenscene te kunnen gaan. Dan hebben we het ook niet gehad over een ontzettend tenenkrommend einde van de film, die gezien kan worden als de laatste nagel aan de doodskist van Ben-Hur 2016.

Is de nieuwe Ben-Hur de moeite waard om een bioscoopbezoek aan te besteden? Absoluut niet! Voor een paar euro minder kan je ergens de Blu-ray op de kop tikken van een veel betere versie, die ondanks wat gedateerde technieken nog steeds een veel betere filmbeleving geeft. Waarom zou je daarom extra willen betalen voor een matige 3D beleving die onder doet aan de klassieker van William Wyler?

Erik Jansen