Blog | Illegaal downloaden: probleem of oplossing? (Dennis van Elten)

Al jaren is er een strijd tegen illegaal downloaden. Korte samenvatting: hier gaat al die tijd een hoop geld aan verloren, maar vaak met weinig of geen resultaat. Tot nu toe leggen autoriteiten de schuld meestal bij de “piraten”. Met piraten wordt inmiddels het merendeel van de bevolking aangeduid die wel eens een film of tv-serie downloadt.

In de loop der jaren is de impact van films en tv-series in de huidige cultuur behoorlijk veranderd. 90% van de series en films hebben vaak een eigen fanbase en maken gebruik van de soapformule om de kijkers te behouden. De soapformule bestaat uit een of verschillende verhaallijnen in een seizoen en aan het einde van het seizoen een cliffhanger zodat kijkers in spanning blijven. Hierdoor zijn de gespreksonderwerpen op het werk of op school ook veranderd. Het gaat niet meer alleen om wat FC Utrecht gedaan heeft, maar ook over wat er bij Game of Thrones of The Walking Dead is gebeurd.

Veel mensen kijken hun series en films online via legale en illegale streamingsdiensten. Downloaden en digitaal content kijken is zo’n beetje een vast onderdeel geworden van het dagelijks leven. De gebruikers kiezen echter vaker voor de illegale variant, omdat het toegankelijker is en meer up-to-date. Het downloaden van films en series is zo ingeslepen in onze samenleving dat men zich vaak niet realiseert dat het illegaal is. Sommige mensen gaan er van uit dat uploaden van content illegaal is, maar het downloaden ervan niet.

Daarnaast is de legale content vaak te verspreid en moeilijk vindbaar. Als je bijvoorbeeld op de website van Ziggo kijkt kom je er achter dat je voor een uitgebreid pakket ongeveer 25 euro betaalt. Maar dan heb je nog niet alles, want je kunt nog uitbreiden om de echte populaire series te krijgen. Er is nog een optie voor Netflix waarbij je voor het goedkoopste pakket 7.99 betaalt. Dan is er nog een aantal aanbieders zoals Videoland, Hulu en Google play. Veel van deze sites zijn niet up to date of lopen op herhalingen. Hierdoor is het voor de kijker niet overzichtelijk waar hun favoriete serie of film te zien is. Voor een deel van de kijkers is het zelfs niet mogelijk om deze keuze zelf te maken vanwege hun leeftijd. Een andere blokkade is dat de inhoud in Europa anders is dan in de Verenigde Staten.

Illegaal downloaden

Er wordt al jaren een strijd gevoerd tegen het illegale downloaden, maar de makers en de belanghebbende blijven aan het kortste eind trekken. Een aantal jaar geleden is er een oplossing bedacht met de thuiskopieheffing.

“De thuiskopieheffing compenseert auteurs en artiesten voor kopieën van hun muziek en films voor privégebruik. De vergoeding bestaat uit een heffing op lege cd’s en dvd’s.” Bron Rijksoverheid

“Ook de komende jaren zal Stichting de Thuiskopie de thuiskopievergoeding incasseren en verdelen aan rechthebbenden. De huidige AMvB die wordt uitgevoerd loopt nog tot 1 januari 2018. De tarieven en voorwerpen die vanaf 1 januari 2015 gelden blijven in het kalenderjaar 2016 en 2017 dus onverminderd van kracht.” Bron stichting Thuiskopie 14-1-2016

Het illegaal downloaden komt steeds meer in opspraak, vooral omdat de organisaties zoals stichting Brein en de productie bedrijven meer bezig zijn met het opsporen en afsluiten van uploaders en sites die illegaal content leveren. Was deze tijd, moeite en geld niet beter besteed geweest aan het ontwikkelen van een platform dat de content op een makkelijke en betaalbare manier beschikbaar maakt? In Van Liempt Live (RTL-Z) zijn al twee oplossingen geboden. De eerste is een bedrag incalculeren bij de provider waarmee de makers vergoed kunnen worden. Een tweede oplossing was Popcorn Time met betaalformule. Popcorn time is een van de illegale aanbieders die de laatste tijd in opspraak is geweest. Dit vooral door een Nederlander die in Duitsland studeerde en daar een flinke boete op de mat kreeg voor het kijken van vijf afleveringen van zijn favoriete serie. Gezien de eerder genoemde leeftijd van de gemiddelde downloaders geeft dit vaak financiële problemen voor een groep die hier nog niet weerbaar voor is.

Stichting Brein wil de illegale downloaders aanpakken door met de door hen verzamelde IP-adressen te koppelen aan de gebruikers en hun adresgegevens. Lange tijd is deze stap heel moeilijk geweest, totdat recentelijk het gerechtshof toestemming gaf aan Stichting Brein. Als gevolg van deze beslissing kan er flinke inbreuk op je privacy gedaan worden. Wie garandeert de gebruikers dat hiermee niet het hek van de dam is? Of dat andere bedrijven ook die gegevens in handen krijgen en daar gebruik van gaan maken voor commerciële doeleinden?

Had George Orwell dan toch gelijk met zijn boek Nineteen Eighty-Four, al speelt dit scenario zich 32 jaar later af? Komen wij als samenleving terecht in een wereld waar onze privacy en grondwet niets meer voorstelt? Waarin onze regering en de grote bedrijven de macht hebben om ons overal op te sporen en te controleren? Waar gaan deze ontwikkelingen heen? Stichting Brein heeft in maart dit jaar zijn eerste slachtoffer te pakken binnen de releasegroep 2Lions Team. Zij hebben een schikking gekregen van 67.500 euro. Een aantal jaar geleden was The Piratebay de pineut, deze bestaat nog steeds en werkt nog op volle kracht. Stichting Brein wil eerst de grote uploaders aanpakken en daarna de kleinere. Worden met die kleinere de gewone Jan van de straat bedoeld? Komen wij straks in een tijd terecht dat films, muziek en andere vormen van cultuur alleen voor de mensen worden die het kunnen betalen zoals het in de oudheid het geval was?

Dennis van Elten

Sandro en Dennis bespreken illegaal downloaden.

Disclaimer: De blog is de persoonlijke mening van de schrijver en reflecteert dan ook op geen enkele manier de standpunten en/of denkwijze van Filmhoek/Entertainmenthoek.