Recensie | Iron Eagle (Raymond Doetjes)

Ik weet niet of het je weleens is opgevallen, maar Hollywood komt vaak met een tegenhanger; een film met hetzelfde plot in hetzelfde jaar. Denk aan Dante’s Peak & Volcano in 1997, Deep Impact & Armageddon in 1998 en The Truman Show & EDtv in 1999. In filmtermen noemen wij dit “twin films”. Andere twin films waren Iron Eagle & Top Gun uit 1986. Top Gun is nog steeds een cult klassieker met vele fans (vraag mij niet waarom). Maar heeft Iron Eagle ook de tand destijds doorstaan?

Titel: Iron Eagle
Regisseur: Sidney J. Furie
Scenario: Kevin Alyn Elders, Sidney J. Furie
Cast: Louis Gossett Jr, Jason Gedrick, David Suchet, Larry B. Scott, Caroline Lagerfelt, Jerry Levine, Robbie Rist, Tim Thomerson
Speelduur: 117 minuten
Genre:Actie / Oorlog
Release: 1986

De 18 jarige Doug Masters (Jason Gedrick) is een fanatieke amateurvlieger die graag in de voetsporen van zijn vader (Tim Thomerson) treedt. Doug groeit op op luchtvaartbasissen, terwijl zijn vader missies vliegt elders in de wereld in zijn F16. Op een dag tijdens een oefenvlucht boven het Middellandse Zeegebied wordt Doug zijn vader afgeschoten door een niet nader gespecificeerd Noord-Afrikaans landje. Doug z’n vader overleeft de aanval maar wordt vervolgens gevangengenomen en zeer waarschijnlijk ter dood veroordeeld.

Wanneer Doug merkt dat de Amerikaanse overheid weinig doet om zijn vader vrij te krijgen roept hij de hulp in van zijn andere “Airforce Brats” en bedenken zij gezamenlijk een enorm, gewaagd en complex plan om Doug zijn vader uit Libië (sorry ik mag geen land noemen, maar gezien de locatie weten wij allen dat Libië wordt bedoelt) te redden. Deze operatie houdt in dat deze jeugdige delinquenten, twee volledig bewapende F16’s moeten “lenen” en naar Libië (euhmm een niet nader te noemen Noord-Afrikaans Islamistisch Staatje) te vliegen om daar dan even te landen en zijn pa op te pikken van het gezellig “executie plein” in Tripoli (euhmm niet nader benoemde hoofdstad).

Doug heeft al snel in de gaten dat hij dit niet alleen voor elkaar kan krijgen. Hij smeekt daarom reservepiloot en veteraan vliegenier Chappy (Louis Gossett Jr.) om mee te doen. Chappy gaat met enige weerzin overstag en wordt Doug’s wingman en leert Doug in enkele dagen de fijne kneepjes van het gevechtsvliegen. Wanneer ze met zijn tweeën het Noord-Afrikaanse staatje binnen vliegen gaat alles mis en de redding van Ted Masters komt op losse schroeven te staan.

Analyse

Ik heb Iron Eagle als kind in de late jaren 80 gezien en ik was deze compleet vergeten totdat ik een avondje Cobra Kai zat te kijken en ik Johnny Lawrence met een nostalgisch weemoedige blik deze film op zijn kleurenbuis zag bekijken.

Waar Top Gun nog gegrond is in werkelijkheid, is Iron Eagle niet meer dan een soort van Rocky voor vliegeniers. Een ellenlange montage van het voorbereiden en dan een ellenlange 3^de akte van de bevrijdingspoging. Waar Rocky dan nog een goede duidelijke boodschap had, van doorzettingsvermogen, dat je meer kan dan je zelf denkt als je maar wilt, is deze boodschap hier ver te zoeken.

De film is hilarisch in de ridiculiteit. Geen enkele 18 jarige, die alleen maar vliegervaring heeft in een Cessna, plus wat uurtjes in een simulator, zal een gevecht met een doorgewinterde gevechtspiloten aangaan. Zelfs Rocky wist wel waar de grenzen van haalbaarheid lagen. Laat staan dat de Amerikaanse Airforce te misleiden is door een paar kinderen om twee volledig bewapende F16s van Californië naar het Middellandse Zeegebied te laten vliegen en onderweg ook nog even te doen bijtanken. Het is een typisch Amerikaans “more balls than brains” scenario.

Ik ben nooit een fan geweest van Top Gun, ook al heb ik veelvuldig bij het Top Gun huisje op Oceanside Beach gezeten om de zon in de Pacific te zien zakken. Echter blijkt duidelijk dat ik nog veel minder heb met Iron Eagle dan met Top Gun. Als je Iron Eagle door een volwassen blik ziet, kun je niets anders denken dan, “wat is dit voor een prutzooi?” De dialogen zijn enorm zwak geschreven en worden overdreven voorgedragen. Zelfs Louis Gossett Jr. die toch een zeer goede acteur is, levert zijn lijntjes overmatig theatraal aan.

Er zitten plotholes in die militaire strategie die zelfs, die idiote strategie en keuzes van Brat Pitt in Fury (2014) als meesterlijk doen laten lijken! Bijvoorbeeld: Doug werpt een vuurmuur op met een Hades bom. Het Libische leger (euhmm niet nader gespecificeerde leger) kan deze muur niet doordringen om wat voor een onlogische reden. Maar dat leger is ook niet zo slim om door het vuur heen een enorm spervuur neer te leggen, in plaats van een paar schoten, en tegelijkertijd er links en rechts omheen te rijden en Doug in te sluiten. Er zijn geen disciplinaire acties tegen Doug zijn roekeloze gedrag. Of dat nou racen over de luchtmacht basis is met zijn auto, wedstrijdvliegen dat lijdt tot ellende, of dat hij de luchtvaart communicatie blokkeert met zijn walkman tijdens een illegale trainingsvlucht met zijn pa!

Ik ben geen vliegenier maar wat ik wel een pluspunt vond waren de luchtstunts. Er is toch iets wat met echte stunts en echt materieel er mooier, realistischer en gevaarlijker uitziet dan met CG. In sommige plaatsen zijn de luchtgevechten wel ietsje te lang en te over gedramatiseerd. De film doet ook enorm zijn best om de kijker bewust te maken van het feit dat een piloot in een supersonische gevechtstoestel vele kilometers boven de grond, toch ook niet meer dan een soldaat is, die niet gevrijwaard is van de pijn van een gewapend conflict.

Conclusie

Het moge duidelijk zijn dat Iron Eagle voor mij geen winnaar meer is. Ik ben heel benieuwd hoe de huidige 14/15 jarige naar deze film kijken? Ik kan mij vaag herinneren dat ik hem als kind wel gaaf vond – maar dus achteraf ook weer niet zo speciaal vond dat hij prevalent in mijn geheugen stond; pas toen ik hem in de tv-serie Cobra Kai zag dacht ik er aan terug.

Het acteerwerk is zoals in zoveel 80s tiener- en actiefilms extreem matig. De dog fights en luchtaanvallen zien er nog steeds aantrekkelijk uit—echt over CG, dat zie je er toch wel aan af. Het is eigenlijk een slechte variant van Rocky, maar dan met gevechtspiloten. De film heeft eigenlijk geen inhoud, en als er al een les te leren valt dan is het wel dat je de regels mag breken, als het gaat om het welzijn van je vrienden en familie—ook al kan dat tot WWIII leiden.  

Raymond Doetjes, Subliminal Artist Productions

★☆☆☆☆